Butterfly Effect


Edward Norton Lorenz tarafından 1963 yılında meteorolog olarak çalışırken, hava durumu ile hesaplamada ufak bir değişikliğin büyük farklılıklara sebep olabileceğini deneyimlemesi ile birlikte ortaya çıkmıştır.
Lorenz ilk hesaplamasında  0,506127 sayısını başlangıç olarak ele alıp, ikincisinde ise  0,506 sayısını başlangıç olarak kabul etti. İki sayı arasında 1/1000 (binde bir) oranında farklılık vardı ve bu oran, bir kelebeğin kanat çırpmasının oluşturduğu rüzgarla aynı olasılığı ifade ediyor. Süreç içerisinde ikinci hesap birinci hesaba karşın çok farklı neticeler verdi. Yani sayılar birbirine çok yakın olmasına rağmen sonuçlarda farklılık oluyor.
1963'de yayınlanan orjinal araştırması bir martının kanat çırpmasının hava durumunu sonsuza dek değiştireceğinden bahsetmektedir.  Daha sonra martıyı daha romantik olan kelebek ile değiştirmiş ve 1972'de sunduğu bir çalışmada " Amazon ormanlarında bir kelebeğin kanat çırpması, Avrupa'da fırtına kopmasına sebep olabilir." ifadesini kullanmıştı.




Edward Norton Lorenz 

Kısaca; (23 Mayıs 1917-22 Nisan 2008) ABD (West Hartford / Connecticut) doğumlu matematikçi ve meteorolog. Kaos teorisi ve kelebek etkisi ile bilinir. Kanser tedavisi gören Lorenz, Cambridge'teki evinde ölmüştür.





Kelebek etkisi'ni günlük yaşama uyarladığımızda da şu özlü söz akla geliyor:
"Bir çivi bir nalı, bir nal bir atı, bir at bir süvariyi, bir süvari bir bölüğü, bir bölük de bir ülkeyi kurtarır." Yani hayatta gerçekleşen her durum, yapılan her eylem değerlidir. Küçük gibi görünen durumlar, etki ettikleri olayları bambaşka bir hale büründürebilirler. Önemsiz görünen ufak ayrıntılar zincirleme şeklinde önemli sonuçlar doğurur. Kelebek etkisi karma felsefesinin önemli bir parçasıdır.