- M.Ö. 5000 yıllarında İtalya'nın Napoli kentine 25-30 km. uzaklığında kurulmuş Roma İmparatorluğu'nun şehirlerinden birisi olan Pompei, önemli bir ticaret şehriydi.
- Şehrin ismi ise, o dönem İtalya'nın orta kesimlerinden gelerek yerleşmiş olan Osci'lerin, Oscan lisanında beş sayısından yani 'pompe' den gelmektedir.
- M.Ö. 23 Ağustos 79 yılında ‘Tanrıların Gazabı’ adı verilen Vezüv Yanardağı’nın patlaması sonucunda, tüm Pompei halkı yanardağ lavlarının ve küllerinin altında kalmıştır.
- Şehir o gün normalden daha kalabalıktı. Çünkü aynı anda iki etkinlik vardı. Bunlardan ilki; şehrin babası sayılan Augustus'un ölüm yıldönümü anması, diğeri ise Roma'nın hasat tanrıları adına düzenlenen Vinalia Festivali'ydi.
- Yanardağın patlaması sonucunda yaklaşık 200.000 kişinin hayatını kaybettiği düşünülmektedir.
Şehir, 1748 yılında İspanyol mühendis Rocque Joaquin de Alcubierre tarafından keşfedilene dek kül yığınları altındaydı. Yapılan kazılarla birlikte büyük bir kısmı gün ışığına çıkarılmıştır.
Kazıları
1863 yılında devralan Giuseppe Fiorelli, kazılar yapılırken kalıntıları
alçı ile doldurarak saklayabileceğini keşfetmiştir. Bu da Pompei hakkında 'taşa dönüştüler' dedikodularının çıkmasına sebep olmuştur.
2010 yılında yayınlanan son araştırmada, bina içinde kalan insanların bile küller tarafından boğulduklarını kanıtlıyor.
Jeologlara göre; halkın ölüm sebebi kükürt gazıdır. Taşa dönmelerinin sebebi ise, yanardağın püskürttüğü volkanik tuzun sertleşmesidir. Bu lavlar kalıp oluşturmuş, zamanla içindeki vücut çürümüş fakat kalıp aynı kalmıştır.
2010 yılında yayınlanan son araştırmada, bina içinde kalan insanların bile küller tarafından boğulduklarını kanıtlıyor.
Jeologlara göre; halkın ölüm sebebi kükürt gazıdır. Taşa dönmelerinin sebebi ise, yanardağın püskürttüğü volkanik tuzun sertleşmesidir. Bu lavlar kalıp oluşturmuş, zamanla içindeki vücut çürümüş fakat kalıp aynı kalmıştır.
Pompeililerin yaşam tarzı da çok fazla dikkat çekmiştir. Rivayete göre; insanları yedikleri yemekten çok daha fazla keyif alabilmek için yatarak yer ve daha fazla yemek yiyebilmek için yediklerini kaz tüyü ile kusarak midelerini boşaltırlarmış. Yemekleri ziyan ederler, umursamaz harcama yaparlar ve kölelere kötü davranışlarmış.
Bu şehre 'günahlar şehri' denmesinin sebebi, cinselliğin ön planda olması, şehirde birçok genelevin olması ve eşcinselliğin ise doğal karşılanmasıdır. Şehrin 'edepsizliğe düşkünlüğü' nedeniyle tarihten silindiği inanışı çok büyüktür. Hatta bazılarına göre; Pompei de Sodom ve Gomore gibi tanrı tarafından cezalandırılan şehirlerden birisiydi ve Roma İmparatoru Caligula kız kardeşine aşık olduğu için en büyük günahı işliyordu.
Bir liman şehri olması dolayısıyla da, Roma zenginleri ve gemi kaptanlarının uğrak (kaçamak) yeriydi. Onlara hizmet veren çok çeşitli ticarethaneler bulunmaktaydı.
***
Günümüzde Pompei şehri, her yıl yaklaşık 2.5 milyon turist tarafından ziyaret edilen ve UNESCO'nun Dünya Mirası kapsamında olan bir antik kenttir.
